Sunday 4 July 2021

चाँद रांगोळी सप्ताह २०२१

चंद्र, चंदा, चांद, चंद्रमा, चंदामामा, चांदोबा, Moon एकाच चंद्राच्या विविध कला तशा भावनांचा छटा.

चांद सप्ताहातुन साकार करण्याचा छोटासा प्रयत्न.. चंद्राची विविध रूपं.
 
÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷

१) सौंदर्य


चाँद की खुबसुरती का जितना बखान किया जाए ऊतना कम ही है|  चाँद हमारी पृथ्वी पर सबसे खुबसुरत चीजों मे से एक है| 

चुपके से चाँद निकलता है।

तरु-माला होती स्वच्छ प्रथम,
फिर आभा बढ़ती है थम-थम,
फिर सोने का चंदा नीचे से उठ ऊपर को चलता है।
चुपके से चाँद निकलता है।

सोना चाँदी हो जाता है,
जस्ता बनकर खो जाता है,
पल-पहले नभ के राजा का अब पता कहाँ पर चलता है।
चुपके से चंदा ढ़लता है।

अरुणाभा, किरणों की माला,
रवि-रथ बारह घोड़ोंवाला,
बादल-बिजली औ’ इन्द्रधनुष,
तारक-दल, सुन्दर शशिबाला,
कुछ काल सभी से मन बहला, आकाश सभी को छलता है।
वश नहीं किसी का चलता है।

हरीवंशराय बच्चनजी कवी
÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷÷

२) मिलन


निळ्या तांबड्या छटा नभाच्या,
पांघरूनी आभाळ हसते,
त्याच क्षणी या धरतीवरती,
दिवस रात्रीचे मिलन होते ||

अल्प क्षणांकरिता दिन स्थिरतो,
नव्या निशेच्या सवे पहुडतो,
आनंदाच्या छटा गुलाबी,
परतीच्या वाटेवर भरतो ||

थकलेला तो दिनकर नंतर,
हळुहळु निद्राधीन होतो,
आभाळाच्या पटलावरती,
सुरू निशेचा प्रवास होतो ||
÷÷÷÷÷÷÷÷÷

३) विरह


रात्र आहे पौर्णिमेची, तू जरा येऊन जा ।
जाणिवा थकल्या जिवांच्या एकदा ऐकून जा ।।

निथळला तो भाव सारा वितळल्या चंद्रातुनी ।
मिसळल्या मृदु भावनाही झोपल्या पानांतुनी ।
जागती नेत्रांतली ही पाखरे पाहून जा ।।१।।

पाखरे पाहून जा, जी वाढली पंखाविना ।
सूर कंठातील त्यांच्या जाहला आता जुना ।
त्या पुराण्या गीतिकेचा अर्थ तू ऐकून जा ।।२।।

अर्थ तू ऐकून जा, फुलवील जो वैराणही ।
रंग तो पाहून जा, जो तोषवी अंधासही ।
ओंजळीच्या पाकळ्यांचा स्पर्श तू घेऊन जा ।।३।।

गीतकार शांताराम नांदगावकर

÷÷÷÷÷

४) बालगोपालांचा चांदोमामा 

चांदोबा चांदोबा भागलास कां, 
लिंबोणीच्या झाडामागे लपलास कां।
लिंबोणीचं झाड करवंदी, 
मामाचा वाडा चिरेबंदी।
मामा मामा येऊन जा, 
तूप रोटी खाऊन जा।
तुपात पडली माशी, 
चांदोमामा राहिला उपाशी।।

÷÷÷÷÷

५) अंगाई

आपल्या बाळाला झोपवताना थोपटता थोपटता त्याची आई गुणगुणते.

लिंबोणीच्या झाडामागे चन्द्र झोपला ग बाई ।
आज माझ्या पाडसाला झोप कां ग येत नाही।।
गाय झोपली गोठ्यात, घरट्यात चिऊताई ।
परसात वेलीवर झोपल्या ग जाईजुई ।
मीट पाकळ्या डोळ्यांच्या गाते तुला मी अंगाई ।।
देवकी नसे मी बाळा, भाग्य यशोदेचे भाळी ।
तुझे दुःख घेण्यासाठी केली पदराची झोळी ।
जगावेगळी ही ममता, जगावेगळी अंगाई ।।
रित्या पाळण्याची दोरी उरे आज माझ्या हाती ।
स्वप्‍न एक उधळून गेले माय लेकराची नाती ।
हुंदका गळ्याशी येता गाऊ कशी मी अंगाई ।।
आज माझ्या पाडसाला झोप कां ग येत नाही।।

÷÷÷÷÷÷÷÷÷

६) प्रेम

श्रीकृष्ण यमुनेच्या पलीकडे रहाणाऱ्या कुब्जेला पहाटेच्या वेळी भेटायला गेला त्या प्रसंगाचे वर्णन 

अजून नाही जागी राधा, अजून नाही जागे गोकुळ ।
अशा अवेळी पैलतीरावर, आज घुमे का पांवा मंजुळ ।।
मावळतीवर चंद्र केशरी, पहाटवारा भंवती भणभण ।
अर्ध्या पाण्यामध्ये उभी ती, तिथेच टाकुन अपुले तनमन ।।
विश्वचि अवघे ओठा लावुन, कुब्जा प्याली तो मुरलीरव ।
डोळ्यामधले थेंब सुखाचे, हे माझ्यास्तव, हे माझ्यास्तव ।।
अशा अवेळी पैलतीरावर आज घुमे कां पांवा मंजुळ ।
अजून नाही जागी राधा अजून नाही जागे गोकुळ ।।

कवयित्री इंदिरा संत

÷÷÷÷÷÷÷

७) भक्ती

विठ्ठलाच्या भेटीची ओढ लागलेले संत गोरा कुंभार आळवणी करतात,

कैवल्याच्या चांदण्याला भुकेला चकोर । चंद्र व्हा हो पांडुरंगा, मन करा थोर ।।
बालवयी खेळी रमलो, तारुण्य नासले । वृध्दपणी देवा आता, दिसे पैलतीर ।।
जन्म मरण नको आता, नको येरझार । नको ऐहिकाचा नाथा व्यर्थ बडिवार ।।
चराचरापार न्याहो लागला उशीर । पांडुरंग पांडुरंग मन करा थोर ।।